Niêm yết là gì? Cách xem giá niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán
Với những bạn muốn tham gia đầu tư chứng khoán, chúng ta nên biết những điều cơ bản về chứng khoán như niêm yết chứng khoán là gì? Công ty niêm yết chứng khoán là gì? Cách xem giá niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán ra sao? Tại bài viết này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về niêm yết chứng khoán cũng những điều cơ bản khác liên quan niêm yết chứng khoán, để có cái nhìn rõ nét hơn nhé.Niêm yết là gì?
Niêm yết là việc công khai hoá những văn bản, cáo thị nhằm mục đích thông tin, phổ biến, quảng cáo, vận động quần chúng hưởng ứng thi hành nội dung văn bản, cáo thị đó. Chúng ta thường hay nghe về: niêm yết số báo danh, niêm yết điểm thi, niêm yết cáo thị.... Vậy niêm yết chứng khoán là gì? Niêm yết chứng khoán là quá trình định danh các chứng khoán đáp ứng đủ tiêu chuẩn được giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán. Bạn có thể hiểu là sau khi công ty thỏa mãn đủ điều kiện yêu cầu về Vốn điều lệ, báo cáo hoạt động sxkd, phương án phát hành cổ phiếu, phương án sử dụng vốn... và nhiều yêu cầu khác của Sở giao dịch chứng khoán, thì công ty được phép niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán. Niêm yết chứng khoán bao gồm: – Niêm yết tên tổ chức phát hành; – Niêm yết giá chứng khoán.Vì sao cần niêm yết chứng khoán?
Việc niêm yết chứng khoán nhằm đạt được những mục đích sau: - Thiết lập quan hệ hợp đồng giữa Sở giao dịch chứng khoán với tổ chức phát hành có chứng khoán niêm yết, từ đó qui định trách nhiệm và nghĩa vụ của tổ chức phát hành trong việc công bố thông tin, đảm bảo tính trung thực, công khai và công bằng. - Từ việc đảm bảo tính trung thực, công khai và công bằng của tổ chức phát hành trong việc công bố thông tin nhằm đảm bảo cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư. - Hỗ trợ thị trường hoạt động ổn định, xây dựng lòng tin của công chúng đối với thị trường chứng khoán bằng cách lựa chọn các chứng khoán tiềm năng từ những thông tin trung thực, công khai. - Việc xác định giá chứng khoán được công bằng trên thị trường đấu giá. Thông qua việc niêm yết công khai, giá chứng khoán được hình thành dựa trên sự tiếp xúc hiệu quả giữa cung và cầu chứng khoán.Giá niêm yết là gì?
Giá niêm yết được hiểu là bảng giá thông báo giá hàng hóa - dịch vụ của người bán để giúp cho người mua biết giá của sản phẩm. Theo quy định tại Điều 18 Nghị định 177/2013/NĐ-CP cách thức niêm yết giá như sau:Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực hiện niêm yết giá theo các hình thức thích hợp, rõ ràng và không gây nhầm lẫn cho khách hàng về mức giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bằng cách in, dán, ghi giá trên bảng, trên giấy hoặc trên bao bì của hàng hóa hoặc bằng hình thức khác tại nơi giao dịch hoặc nơi chào bán hàng hóa, dịch vụ để thuận tiện cho việc quan sát, nhận biết của khách hàng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đối với hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá thì tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh phải niêm yết đúng giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định và mua, bán đúng giá niêm yết. Đối với hàng hóa, dịch vụ không thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá thì niêm yết theo giá do tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh quyết định và không được bán cao hơn hoặc mua thấp hơn giá niêm yết. Đồng tiền niêm yết giá là Đồng Việt Nam trừ trường hợp pháp luật có quy định riêng. Giá niêm yết là giá hàng hóa, dịch vụ đã bao gồm các loại thuế, phí và lệ phí (nếu có) của hàng hóa, dịch vụ đó.Thực ra trong thị trường chứng khoán, do tính chất biến động giá liên tục, giá niêm yết có tính chất tham khảo, để từ mức giá đó người mua và người bán chọn những mức giá mua và bán phù hợp với loại cổ phiếu mà mình đã chọn.Ví dụ thực tiễn cho bạn đọc dễ hiểu sẽ được nêu ra ở mục dưới đây 👇
Ví dụ thực tiễn về giá niêm yết
Mình sẽ lấy ví dụ về mã CK ACB - Tên công ty: Ngân hàng TMCP Á Châu. Giá tham chiếu (mức giá tại giao dịch gần nhất) là 24.500đ/1cp, đây cũng là giá để tham khảo cho việc mua hoặc bán cổ phiếu sẽ diễn ra tại phiên tiếp theo. Giá trên sàn SSI, giá trần niêm yết là 26.200 đồng và giá sàn là 22.800 đồng. (Bảng giá sử dụng tại sàn SSI) Tuy nhiên khi giao dịch thực tế, khi bên mua muốn mua giá thấp nhất thì chúng sẽ xem giá thấp nhất ở mực "Giá 3" với mức giá 24.750đ/1cp, khối lượng 400 cổ phiếu. Và lúc này, cột Khớp lệnh giá của cổ phiếu ACB đang ở mức 25.000đ/1cp, cao hơn mức người mua muốn mua, do vậy người mua cần phải chờ đợi xem có hạ giá bán xuống mức 24.750đ/1cp hay không để khớp lệnh. Nếu muốn mua ngay cổ phiếu này do bạn kỳ vọng nó sẽ tăng nhanh mà không cần chờ thì bạn có thể mua ở mức giá khớp lệnh là 25.000đ/1 cổ phiếu. Lúc này giao dịch sẽ diễn ra tại mức giá 25.000đ/1cp.Cách xem giá niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán
Khi xem giá niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán, ta sẽ thấy hiện thị những mục: CK, Trần, Sàn, TC, Bên mua, Bên bán.... Các cột này có ý nghĩa như thế nào? Lingo sẽ hướng dẫn bạn cách xem giá niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán nhé. Và ở ví dụ trên đã lấy ví dụ giá của sàn SSI, ở mục này mình sẽ hướng dẫn cách xem tại sàn VNDIRECT để các bạn có nhiều thêm sự tham khảo.- Sàn HOSE, Giá trần là mức giá tăng +7% so với Giá tham chiếu;
- Sàn HNX, Giá trần là mức giá tăng +10% so với Giá tham chiếu;
- Sàn UPCOM sẽ là mức tăng +15% so với Giá bình quân phiên giao dịch liền trước.
- Sàn HOSE, Giá sàn là mức giá giảm -7% so với Giá tham chiếu;
- Sàn HNX, Giá sàn là mức giá giảm -10% so với Giá tham chiếu;
- Sàn UPCOM sẽ là mức giảm -15% so với Giá bình quân phiên giao dịch liền trước.
- “Giá 1” và “KL 1”: Biểu thị mức giá đặt mua cao nhất hiện tại và khối lượng đặt mua tương ứng.
- “Giá 2” và “KL 2”: Biểu thị mức giá đặt mua cao thứ hai hiện tại và khối lượng đặt mua tương ứng. Lệnh đặt mua ở Giá 2 có độ ưu tiên chỉ sau lệnh đặt mua ở mức Giá & KL 1.
- “Giá 3” và “ KL 3” là lệnh đặt mua có mức độ ưu tiên sau lệnh đặt mua ở mức Giá & KL 2 và 1.
- “Giá”: Mức giá khớp trong phiên hoặc cuối ngày.
- “KL” (Khối lượng thực hiện hay Khối lượng khớp): Khối lượng cổ phiếu khớp tương ứng với mức giá khớp.
- “+/-“ (Tăng/Giảm giá): là mức thay đổi giá sao với Giá tham chiếu.
- “Giá 1” và “KL 1”: Biểu thị mức giá chào bán thấp nhất hiện tại và khối lượng chào bán tương ứng.
- “Giá 2” và “KL 2”: Biểu thị mức giá chào bán cao thứ hai hiện tại và khối lượng chào bán tương ứng. Lệnh chào bán ở Giá 2 có độ ưu tiên chỉ sau lệnh chào bán ở mức Giá & KL 1.
- “Giá 3” và “ KL 3” là lệnh chào bán có mức độ ưu tiên sau lệnh chào bán ở mức Giá & KL 2 và 1.
- Cao (Giá cao): là giá khớp ở mốc cao nhất trong phiên (chưa chắc đã phải là giá trần).
- TB (Giá trung bình): là giá được tính bằng trung bình cộng của Giá cao nhất với Giá thấp nhất.
- Thấp (Giá thấp): là giá khớp ở mốc thấp nhất trong phiên (chưa chắc đã phải là giá sàn).
- “Mua”: Số lượng cổ phiếu Nhà đầu tư nước ngoài đặt mua.
- “Bán”: Số lượng cổ phiếu Nhà đầu tư nước ngoài đặt bán.
Phân loại niêm yết chứng khoán
1. Niêm yết lần đầu (Initial Listing): là việc cho phép chứng khoán của tổ chức phát hành được đăng kí niêm yết giao dịch chứng khoán lần đầu tiên sau khi phát hành ra công chúng (IPO) khi tổ chức phát hành đó đáp ứng được các tiêu chuẩn về niêm yết. 2. Niêm yết bổ sung (Additional Listing): là quá trình chấp thuận của Sở giao dịch chứng khoán cho một công ty niêm yết được niêm yết các cổ phiếu mới phát hành với mục đích tăng vốn hay vì các mục đích khác như sáp nhập, chi trả cổ tức, thực hiện các trái quyền hoặc thực hiện các trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu… 3. Thay đổi niêm yết (Change Listing): Thay đổi niêm yết phát sinh khi công ty niêm yết thay đổi tên chứng khoán giao dịch, khối lượng, mệnh giá hoặc tổng giá trị chứng khoán được niêm yết của mình. 4. Niêm yết lại (Relisting): Là việc cho phép một công ty phát hành được tiếp tục niêm yết trở lại các chứng khoán trước đây đã bị huỷ bỏ niêm yết vì các lí do không đáp ứng được các tiêu chuẩn duy trì niêm yết.5. Niêm yết cửa sau (Back door listing): Là trường hợp một tổ chức niêm yết chính thức sáp nhập, liên kết hoặc tham gia vào hiệp hội với một tổ chức, nhóm không niêm yết và kết quả là các tổ chức không niêm yết đó lấy được quyền kiểm soát tổ chức niêm yết.
6. Niêm yết toàn phần và niêm yết từng phần (Dual Listing & Partial listing): - Niêm yết toàn phần là việc niêm yết tất cả các cổ phiếu sau khi đã phát hành ra công chúng trên một Sở giao dịch chứng khoán trong nước hoặc nước ngoài. - Niêm yết từng phần là việc niêm yết một phần trong tổng số chứng khoán đã phát hành ra công chúng của lần phát hành đó, phần còn lại không hoặc chưa được niêm yết. Niêm yết từng phần thường diễn ra ở các công ty lớn do Chính phủ kiểm soát, phần chứng khoán phát hành ra thị trường do các nhà đầu tư cá nhân nắm giữ được niêm yết, còn phần nắm giữ của Chính phủ hoặc tổ chức đại diện cho Chính phủ nắm giữ không được niêm yết.